13.11 Քերականություն

1. Կետադրե՛լ հետևյալ հատվածը.
Իհարկե, Մրոցը միայն այդ չէր ասում, և երեք հոգի չէին խոսում, եթե մեկը հարցներ նրանց Ծիրանի տափի մասին։ Վրա էին տալիս իրար հրմշտկում, ամեն մեկն աշխատում էր առաջ ընկնել և չինովնիկին պատմել իր մտքինը, իր լսածը հաստատելու, որ Ծիրանի տափը Մրոցինն է։ Շատերն այնքան էին հեռու գնում, այնպես էին հորինում, որ մոտին կանգնած հարևանն էլ չէր հավատում նրա ասածին, բայց լռում էր, մտքում ծիծաղում, գլխով անում, որ չինովնիկը հավատա նրա ասածին։ Չէ որ խոսքը Ծիրանի տափի մասին էր, գետի ափին բուսած մացառների, գյուղի սահմաններն էլ ավելի լայնացնելու մասին։

2. Կատարի՛ր խոսքիմասային վերլուծություն:
Ոմանք եկողների ձիերն էին տեղավորում, գարի տալիս և խոնարհաբար ռամկի խեղճությամբ ժպտում մեծավորի պահակի առաջ, նրան էլ լավություն անում մտածելով, որ գուցե այդ էլ օգնի Ծիրանի տափի անվերջ վեճին։

ոմանք - անորոշ դերանուն
եկողների - գոյականաբար գործածված ենթակայական դերբայ
ձիերն - գոյական
էին տեղավորում - սահմ․ եղանակի բայ, անկատար անցյալ
գարի - գոյական
տալիս (էին) - սահմ․ եղանակի բայ, անկատար անցյալ
խոնարհաբար - մակբայ
ռամկի - գոյական
խեղճությամբ - գոյական
ժպտում (էին) - սահմ․ եղանակի բայ, անկատար անցյալ
մեծավորի - գոյական
պահակի - գոյական
առաջ - կապ
նրան - անձնական դերանուն
լավություն - գոյական
անում (էին) - սահմ․ եղանակի բայ, անկատար անցյալ
մտածելով - գոյականաբար գործածված անկատար դերբայ
որ - շաղկապ
գուցե - վերաբերական
այդ - ցուցական դերանուն
օգնի - ըղձական եղանակի բայ
Ծիրանի - գոյական
տափի - գոյական
անվերջ - ածական
վեճին - գոյական

3. Ո՞ր հոլովով են դրված գոյականները:
Երեխան զարմացած և վախով նայում էր չինովնիկի պսպղուն կոճակներին, հայրը նրա ոտից պինդ բռնած բարձրացնում էր երեխային, որ նա ավելի լավ տեսնի։ Իսկ չինովնիկի աչքերը երեխայի ոտի սպիներից սահում էին գետնի գունավոր կարպետին և մտքում գին դնում կարպետին, կարպետը համեմատում Մրոցի խոստացած կաշառքի հետ։

երեխան - ուղղական
չինովնիկի - սեռական
կոճակներին - տրական
հայրը - ուղղական
ոտից - բացառական
երեխային - հայցական
չինովնիկի - սեռական
աչքերը - ուղղական
երեխայի - սեռական
ոտի - սեռական
սպիներից - բացառական
գետնի - սեռական
կարպետին - տրական
մտքում - ներգոյական
գին - հայցական
կարպետին - տրական
կարպետը - հայցական
Մրոցի - սեռական
կաշառքի - սեռական, նախադասության մեջ տրական (կարպետի հետ)