Wednesday, April 28, 2021

Նահապետ Քուչակ

    Նահապետ Քուչակի մասին քիչ բան է պահպանվել, նրա ինքնությունը պարուրված է անորոշությամբ։ Քուչակի թոռան մի հիշատակարանից՝ գրված 1637 թվականին, պարզվում է, որ իր պապը եղել է աշուղ Նահապետ Քուչակը և իր գործի մեջ եղել է վարպետ։ Երկար ժամանակ պահպանվել է Նահապետ Քուչակի տապանաքարը իր ծննդավայր Խառակոնիս գյուղի Սուրբ Թեոդորոս վանքի բակում, ինչից պարզվում է, որ նա մահացել է 1592 թվականին։
    Գերեզմանաքարի գրությունն ամբողջությամբ այս է. «Սա արև Քուչակ թվ ՌԽԱ ձղ Քս»։ «Արև Քուչակ» արտահայտությունը պետք է նշանակի կենսատու աղբյուր, արև ու ջերմություն պարգևող։ ՌԽԱ = 1041 + 551 = 1592 (մահվան թվականը)։ «ձղ Քս»-ը ուղղակի վերծանությամբ պետք է նշանակի՝ ձ = 80, ղ = 90, Քս = Քրիստոս։ Այսինքն՝ 80-90 տարեկանում հանգավ ի տեր։
    Հայտնի է նաև, որ նրա գերեզմանը եղել է ուխտատեղի։ Եթե Քուչակն անհայտ կամ պատահական մեկը լիներ, նրա գերեզմանը ժողովուրդը չէր սրբացնի։
    Նահապետ Քուչակը ժամանակին հայտնի է եղել Չիչակ անունով։
    Քուչակի անունը 16-րդ դարի տաղերգուների շարքում առաջինը հիշատակել է Ղևոնդ Ալիշանը։ Այնուհետև նրա անունը շրջանառության մեջ է դրել Վարագա վանքի միաբան, վարդապետ Արիստակես Տեվկանցն իր կազմած «Հայերգ» (1882) ժողովածուի մեջ։ Իր հրատարակած հայրենների շարքի կապակցությամբ նա գրում է, թե դա մականունով Քուչակ, ծնունդով խառակոնիսցի «Նահապետ վարպետ»-ինն է։ Այստեղ զետեղված են գործեր՝ վերցված 1583 թվականի մի ձեռագրից։
    Բանաստեղծություններից մեկի մեջ կան այսպիսի տողեր.
Ես Քուչակն եմ վանեցի
Ի գեղէն Խառակոնիսայ.
Լցեր եմ հարիւր տարին,
Էլ չի գար մտքիկս ի վերայ...
    Ենթադրվում է , որ սա Նահապետ Քուչակն է, որ ծնվել է Վանի Խառակոնիս գյուղում և ապրել է այնքան երկար, որ արդեն թուլացել է հիշողությունը։ Ըստ ավանդության՝ Քուչակն իր խաղերով հիվանդների էր ապաքինում, վերք էր բուժում, թախիծ էր փարատում։ Իր երգերով նա բուժել է սուլթանի կնոջը և գյուղում եկեղեցի է կառուցել։ Որպես աշուղ ոչ միայն հորինել է հայրեններ, այլև ստեղծել է դրանց երաժշտությունը, ինքն էլ կատարել է իր երգերը և ունեցել ունկնդիրների լայն շրջանակ։ Հայրեններ հորինել է նաև թուրքերեն, և նրա համբավը հասել է մինչև Կոստանդնուպոլիս։
    Քուչակի հայրենները  պահպանվել են ոչ միայն գրավոր, այլև բանավոր. սերնդեսերունդ դրանք փոխանցել են աշուղները և հետո է միայն գրի առնվել։
    Քուչակի անունով հայտնի հայրեններն ունեն խորապես անհատական դրոշմ, այնպես որ դրանք ժողովրդական լինել չեն կարող։ Այդ հայրենների հեղինակը որոշակի անհատն է, ով միաժամանակ և՛ հայրենների հեղինակն ՝, և՛ աշուղ է ու սիրահար։
    Հայրենները Քուչակին պատկանելու վերաբերյալ կան տարբեր վկայություններ՝ 1892 թ. բանասեր Կարապետ Կոստանյանը գրել ՝, ոչ Նահապետ Քուչակը ժողովրդական երգերից առած կտորների ժողովող է, ոչ թե հեղինակ։ Արշակ Չոպանյանը 1902-ին այն կարծիքի էր, որ դրանք «Քուչակի անձնական ստեղծագործությունն են»։ 1940-ին Չոպանյանը վերանայեց իր տեսակետը և հայրենները համարեց «վերագրված Նահապետ Քուչակ վարպետ աշուղին»։ Մանուկ Աբեղյանը նշում է, որ հայտնի ձեռագրերից ոչ մեկը չի տալիս Նահապետ Քուչակի անունը և կասկածի է ենթարկում Տեվկանցի տեսակետը։ Պարույր Սևակն իր հերթին «Հայրենի կարգավ» (1957) գրքի  գրախոսության մեջ ընդունել է Քուչակի՝ հայրենների հեղինակ լինելու հանգամանքը, իսկ «Սայաթ-Նովա» (1963) մենագրության մեջ՝ ժխտել։

Նահապետ Քուչակի Մասին
    Քուչակ Նահապետն ու Սայաթ-Նովան եթե երգում իրենց սերն ու սիրուհին, երգում են ամբողջ աշխարհի առաջ, եթե դիմում են իրենց յարին՝ պատմելու նրա սերն ու գեղեցկությունը, խոսում են լուրջ ու հանդիսավոր, ժամանակներին ու ժողովուրդներին ի լուր։ Խոր գիտեն, որ իրենք հասարակ մահկանացուներ չեն։
Հովհաննես Թումանյան

    Ով էլ լինի պատմական Նահապետ Քուչակը և որ տարիներին էլ ապրած լինի, նրա տաղերը մնում են որպես հայ քնարերգության ամենագեղեցիկ մարգարիտներ։ Միջնադարյան բոլոր քնարերգուների մեջ Քուչակն առանձնանում է իր անմիջականությամբ և ներշնչանքի բնականությամբ։
Վալերի Բրյուսով, ռուս բանաստեղծ

    Գաղափարի մեջ կ'ընտրեմ Պայրընը կամ Նիցցեն [Նիցշե], բայց արվեստին մեջ կը նախընտրեմ Քուչակը։
Դանիել Վարուժան

    Հետազոտողների  մեջ ժամանակ առ ժամանակ ցանկություն է առաջանում հզոր հեղինակներից մեկի ստեղծագործությունը վերագրել ուրիշներին։ Այդպես վարվեցին Հոմերոսի հետ։ Այդպես վարվեցին նաև Շեքսպիրի հետ։ Բայց... դա մեկ մարդ է, սակայն ուժեղ մարդ, մեկ ձայն է, սակայն հզոր ձայն, ոչ երգչախումբ։ Ես ասում եմ՝ չեմ հավատում, թե մի քանի աշուղ են։ Դա մեկ Նահապետ է։
Լև Օզերով, ռուս բանաստեղծ է քննադատ

    Նահապետ Քուչակի «Հարյուր ու մեկ հայրեն»-ը դարձել է իմ սեղանի գիրքը։ Այն իմ գրադարանում դրված է անտիկ քնարերգուներ Սաֆոյի, Կատուլլուսի, Հորացիուսի, Օվիդիուսի գրքերի կողքին։ Ինչո՞ւ։ Շատ պարզ. ես մի տեսակ կարոտում եմ իսկականին, բնականին, մարդկայինին։
Էդուարդաս Մեժելայտիս, լիտվացի բանաստեղծ

Revision

Exercise 1
1. It's seven o'clock and they are going to school now. (go)
2. Mrs Cooper eats in the restaurant every Sunday. (eat)
3. Our cat never jumps on the kitchen table. (jump)
4. Look! The men are wearing blue uniforms. (wear)
5. Curt always plays his guitar in the afternoon. (play)
6. The taxi is waiting for them at the moment. (wait)
7. He always helps his grandmother in the coat. (help)
8. They never eat very much. (eat)
9. Listen! Bill is playing his electric guitar. (play)
10. He washes his car every Sunday. (wash)
11. The alarm rings at seven o'clock every morning. (ring)
12. They always bring their aunt a tree for Christmas. (bring)
13. She is wearing a red pullover and black jeans today. (wear)
14. The boys are throwing snowballs at the girls now. (throw)
15. Mr Black is walking into the classroom at the moment. (walk) 

Exercise 2
 
They were having (have) tea when the doorbell rang (ring).
2. Father was smoking (smoke) his pipe while mother was reading (read) a magazine.
3. While he was mowing (mow) the lawn, it started (start) to rain.
4. He was having (have) breakfast when the toaster blew (blow) up.
5. When I came (come) into the office, my boss was waiting (wait) for me.
6. When we saw (see) Brian, he was driving (drive) a taxi.
7. Father was waiting (wait) in the car while mother was doing (do) the shopping. 
 
Exercise 3
 
1.It had been very dry this month, but it rained a lot last week. (be / rain)
2. Last July, I went to visit my relatives in Barcelona. (go)
3. I think I have met her once before. (meet)
4. I had been there last year but I have not been there lately. (be / not be)
5. I cannot contact her because she hasn't given me her email address. (not give)
6. I love this movie. It's the third time I am watching it. (watch)
7. Have you read her today's paper article? (you read) 

Exercise 4

1. Why is he so tired? He has been playing (play) football for two hours.
2. How long have you ben working (you work) in the garden?
3. Carol has been studying (study) Spanish for four years.
4. Frank and Bill have been traveling (travel) around Europe for about a month.
5. Samuel has been wearing (wear) those jeans since Tuesday. 

Exercise 5

1. After he repaired (repair) his bike, he drove (drive) to his grandparents.
2. Before she had (have) dinner, she had worked (work) in the garden. 
3. He went (go) shopping after he had phoned (phone) me.
4. 
After she helped (help) me with the housework, she went (go) to meet her friends. 
 

Exercise 6: Put the sentences into passive voice.

1. They built these houses in 1902.
These houses were built in 1902.
2. She bakes a cake every Sunday.
A cake is baked every Sunday by her.
3. He broke the vase yesterday.
The vase was broken yesterday by him.
4. I clean the shoes every Friday.
The shoes are cleaned every Friday by me.
5. We wrote the exercise an hour ago.
The exercise was written an hour ago by us.
6.He has lent her the umbrella.
The umbrella has been lent to her by him.
7. He gave me a good advice.
A good advice was given to me by him.
8. Dad promised us some money.
Some money was promised to me by dad.
9. They'll give him a reward.
A reward will be given to him by them.
10. He told me the whole story.
The whole story was told to me by him.

Monday, April 26, 2021

26.04 Классная работа

Заполните пропуски словами:
неравенство, вредно, рабство, человечество, когда бы то ни было, почти, расписание, надёжный, прибыльный, полезно, очевидно, похоже, превратить, снижать, постараться, составлять, спросить, попросить
1) Мы попросили официанта принести нам счёт.
2) – Откуда ты узнала, что нам хочет сказать босс?
– По-моему, это было очевидно!
3) Сергей – хороший специалист, надёжный друг и просто интересный человек.
4) Финансовый директор очень занят, он составляет бюджет на следующий год.
5) На старой работе Лена много работала, а зарабатывала мало. «Это было почти как рабство!» – вспоминает она.
6) Каждую чёрную пятницу мы снижаем цены на всё!
7) Социально-экономическое неравенство в современном обществе растёт, разница меду богатыми и бедными становится всё больше и больше.
8) Даже учёные не знают, с какими проблемами столкнётся человечество в ближайшие 100 лет.
9) Какой бизнес сейчас самый прибыльный ? Я хочу инвестировать в него.
10) Мне кажется, это лучший писатель из всех, кто когда бы то ни было писал фантастику.
11) Антон дольше всех работает в нашей компании: почти 20 лет.
12) В университете у нас было неудобное расписание: занятия каждый день начинались и заканчивались в разное время.
13) Курить вредно для здоровья, а заниматься спортом – полезно.
14) «Когда вы планируете брать отпуск?» – спросил руководитель.
15) Я очень хочу вам помочь, поэтому постараюсь сделать всё, что от меня зависит.
16) – Что вы видите на этом рисунке?
– Хм. Это похоже на дерево.
17) Евгений талантливый инвестор, он знает, как один рубль составить в миллион долларов.

Sunday, April 25, 2021

"Fast City" or "Slow City?"

I've read teenagers like "Fast Cities" because of all the funny and exciting things they can do. They probably think "Slow Cities" are boring. But I prefer to live in a "Slow City."
First of all, I wouldn't say I like all that excitement of "Fast Cities," and I'm even not allowed to go somewhere by myself. The noise has an enormous negative effect on me, so I'd love to live in silence. I am a strange teen, more like a seventy-year-old introvert woman who lives singly in a small lonely house. I am not fond of communicating with people. I'm more into watching movies at home. So I guess a "Slow City" is a perfect place for me.

Saturday, April 24, 2021

Homework for 26.04

Listening: Listen and answer the questions.

1. How often does the speaker have dreams?
The speaker has dreams almost every night.

2. What kind of dreams does the speaker have?
The speaker sees very different dreams. Sometimes he is falling or flying there, and sometimes he speaks in another language.

3. Does he remember his dreams?
The speaker remembers most of his dreams.

4. What dreams did he have when he was a child?
The speaker had nightmares when he was a child. Usually it was someone chasing him.

5. What dreams does the speaker dislike?
The speaker dislikes dreams where he is falling.

Thursday, April 15, 2021

Oft gefragt

Du hast mich angezogen, ausgezogen, großgezogen
Und wir sind umgezogen, ich hab dich angelogen
Ich nehme keine Drogen
Und in der Schule war ich auch

Du hast dich oft gefragt, was mich zerreißt
Ich wollte nicht, dass du es weißt
Du warst allein zu Haus', hast mich vermisst
Und dich gefragt, was du noch für mich bist
Und dich gefragt, was du noch für mich bist

Zu Hause bist immer noch du
Zu Hause bist immer nur du

Du hast mich abgeholt und hingebracht
Bist mitten in der Nacht wegen mir aufgewacht
Ich hab in letzter Zeit zu oft daran gedacht

Wir waren in Prag, Paris und Wien
In der Bretagne und Berlin, aber nicht in Kopenhagen
Du hast dich oft gefragt, was mich zerreißt
Ich habe aufgehört, mich das zu fragen

Du warst allein zu Haus', hast mich vermisst
Und dich gefragt, was du noch für mich bist
Und dich gefragt, was du noch für mich bist

Zu Hause bist immer nur du
Zu Hause bist immer noch du

Ich hab keine Heimat, ich hab nur dich
Du bist zu Hause für immer und mich
Du bist zu Hause für immer und mich
Du bist zu Hause für immer und mich
Du bist zu Hause für immer und mich
Du bist zu Hause für immer und mich
Du bist zu Hause für immer und mich
Hab keine Heimat, ich hab nur dich
Du bist zu Hause für immer und mich