Մահվան Պարգևները

Дары Смерти

Жили были трое братьев, и вот однажды отправились они путешествовать. Шли они в сумерках дальней дорогой и пришли к реке. Была она глубокая — вброд не перейти, и такая быстрая, что вплавь не перебраться. Но братья были сведущи в магических искусствах. Взмахнули они волшебными палочками — и вырос над рекою мост. Братья были уже на середине моста, как вдруг смотрят — стоит у них на пути кто-то, закутанный в плащ.

И Смерть заговорила с ними. Она очень рассердилась, что три жертвы ускользнули от нее, ведь обычно путники тонули в реке. Но Смерть была хитра. Она притворилась, будто восхищена мастерством троих братьев, и предложила каждому выбрать себе награду за то, что они ее перехитрили.

И вот старший брат, человек воинственный, попросил волшебную палочку, самую могущественную на свете, чтобы ее хозяин всегда побеждал в поединке. Такая волшебная палочка достойна человека, одолевшего саму Смерть! Тогда Смерть отломила ветку с куста бузины, что рос неподалеку, сделала из нее волшебную палочку и дала ее старшему брату.

Второй брат был гордец. Он захотел еще больше унизить Смерть и потребовал у нее силу вызывать умерших. Смерть подняла камешек, что лежал на берегу, и дала его среднему брату. Этот камень, сказала она, владеет силой возвращать мертвых.

Спросила Смерть младшего брата, чего он желает. Младший был самый скромный и самый мудрый из троих и не доверял он Смерти, а потому попросил дать ему такую вещь, чтобы он смог уйти оттуда и Смерть не догнала бы его. Недовольна была Смерть, но ничего не поделаешь — отдала ему свою мантиюневидимку.

Тогда отступила Смерть и пропустила троих братьев через мост. Пошли они дальше своею дорогой, и всё толковали промеж собой об этом приключении да восхищались чудесными вещицами, что подарила им Смерть.

Долго ли, коротко ли, разошлись братья каждый в свою сторону.

Первый брат странствовал неделю, а может, больше, и пришел в одну далекую деревню. Отыскал он там волшебника, с которым был в ссоре. Вышел у них поединок, и, ясное дело, победил старший брат — да и как могло быть иначе, когда у него в руках Бузинная палочка? Противник остался лежать мертвым на земле, а старший брат пошел на постоялый двор и там давай хвастаться, какую чудо-палочку он добыл у самой Смерти, — с нею никто не победит его в бою.

В ту же ночь один волшебник пробрался к старшему брату, когда он лежал и храпел, пьяный вдрызг, на своей постели. Вор унес волшебную палочку, а заодно перерезал старшему брату горло.

Так Смерть забрала первого брата.

Тем временем средний брат вернулся к себе домой, а жил он один-одинешенек. Взял он Камень, что мог вызывать мертвых, и три раза повернул в руке. Что за чудо — стоит перед ним девушка, на которой он мечтал жениться, да только умерла она раннею смертью.

Но была она печальна и холодна, словно какая-то занавесь отделяла ее от среднего брата. Хоть она и вернулась в подлунный мир, не было ей здесь места и горько страдала она. В конце концов средний брат сошел с ума от безнадежной тоски и убил себя, чтобы только быть вместе с любимой.

Так Смерть забрала и второго брата.

Третьего же брата искала Смерть много лет, да так и не нашла. А когда младший брат состарился, то сам снял Мантиюневидимку и отдал ее своему сыну․ Встретил он Смерть как давнего друга, и своей охотой с нею пошел, и как равные ушли они из этого мира.

Մահվան Պարգևները

Ապրում էին երեք եղբայր, և ահա մի օր գնացին նրանք ճանապարհորդության։ Երկար ճանապարհ անցան մթնշաղին և հասան գետին։ Այն այնքան խորն էր, որ քայլելով անցնել չէր լինի, և այնքան արագ, որ լողալով էլ անցնել չէր լինի։ Բայց եղբայրները շատ լավ էին տիրապետում կախարդությանը․ նրանք թափահարեցին կախարդական փայտիկները, և գետի վրա մեծ կամուրջ հայտնվեց։ Եղբայրները արդեն կամրջի կեսն անցել էին և հանկարծ տեսան սև թիկնոցով մեկին։

Եվ խոսեց նրանց հետ Մահը։ Նա ահավոր բարկացած էր, որ երեք զոհեր փրկվել էին նրա ձեռքից․ սովորաբար ճամփորդները խորտակվում էին գետում։ Սակայն Մահը խորամանկ էր։ Նա ձևացրեց, թե հիացած է եղբայրների վարպետությամբ, և առաջարկեց, որ յուրաքանչյուրն իր համար մի պարգև ընտրի՝ իրեն խորամանկելու համար։

Եվ ահա, մեծ եղբայրը, որ շատ ռազմատենչ էր, մի այնպիսի կախարդական փայտիկ ուզեց, որը կլինի աշխարհում ամենահզորը, և որի տերը կհաղթի բոլոր մենամարտերում։ Այդպիսի փայտիկի արժանի է Մահին հաղթահարած մարդը։ Եվ ահա մոտակայքում աճող շամբուկի թփից Մահը մի ճյուղ պոկեց, դրանից կախարդական փայտիկ պատրաստեց և տվեց մեծ եղբորը։

Երկրորդ եղբայրը շատ գոռոզ էր։ Նա ցանկացավ ավելի շատ ստորացնել Մահին, և մահացած մարդկանց կանչելու ուժ ուզեց նրանից։ Մահն ափին ընկած մի քար վերցրեց և տվեց միջնեկ եղբորը՝ ասելով, որ այն կարող է հետ բերել մահացած մարդկանց։

Հարցրեց Մահը փոքր եղբորը, թե նա ինչ է ուզում։ Փոքր եղբայրը ամենահամեստն ու իմաստունն էր և չէր վստահում Մահին։ Նա խնդրեց տալ իրեն այնպիսի մի բան, որ կարողանա հեռանալ այդտեղից, իսկ Մահը նրան երբեք չկարողանա հասնել։ Բարկացած էր Մահը, բայց ինչ արած․ տվեց փոքր եղբորը իր անտեսանելի թիկնոցը։

Եվ Մահը ճանապարհ տվեց եղբայրներին։ Նրանք շարունակեցին իրենց ճանապարհը՝ զրուցելով և հիանալով իրենց նվերներով։

Եվ եղբայրները գնացին՝ ամեն մեկն իր ճանապարհով։

Առաջին եղբայրը, մի շաբաթ թափառելուց հետո, հասավ մի հեռավոր գյուղ։ Փնտրեց և գտավ այն կախարդին, ում հետ վաղուցվանից վիճաբանության մեջ էին գտնվում։ Մենամարտեցին նրանք  և, իհարկե, հաղթեց մեծ եղբայրը․ չէ որ նրա ձեռքին Շամբուկե փայտիկն էր։ Հակառակորդը անշունչ պառկած էր գետնին, իսկ մեծ եղբայրը գնաց հրապարակ և սկսեց գլուխ գովալ, թե ինչ կախարդական փայտիկ է վերցրել Մահից, և որ նրան ոչ ոք չի կարող հաղթել։

Նույն գիշեր, երբ մեծ եղբայրը հարբած քնած էր, մի կախարդ գողացավ Շամբուկե փայտիկը և սպանեց մեծ եղբորը։

Այդպես Մահը տարավ առաջին եղբորը։

Այդ ընթացքում միջնեկ եղբայրը վերադարձավ տուն, որտեղ միայնակ էր ապրում։ Նա վերցրեց Վերակենդանացնող Քարը և երեք անգամ պտտեց ձեռքում։ Այ քեզ հրա՜շք․ նրա դիմաց կանգնած է այն աղջիկը, ում հետ նա երազում էր ամուսնանալ, և ով վաղուց մահացել էր։

Բայց աղջիկը սառն էր և տխուր, կարծես ինչ-որ վարագույր նրանց բաժանում էր միմյանցից։ Չնայած նա վերադարձել էր այս աշխարհ, նրա համար այստեղ տեղ չկար․ տառապում էր նա։ Միջնեկ եղբայրը խելագարվեց անհույս տխրությունից և ինքնասպան եղավ՝ սիրելիի հետ լինելու համար։

Այդպես Մահը տարավ նաև երկրորդ եղբորը։

Շատ երկար փնտրեց Մահը և այդպես էլ չգտավ երրորդ եղբորը։ Իսկ երբ փոքր եղբայրը ծերացավ, ինքնակամ հանեց Անտեսանելի Թիկնոցը և տվեց այն իր որդուն։ Հանդիպեցին նրանք հին ընկերների նման և միասին հեռացան այս աշխարհից։