Thursday, May 20, 2021

20.05 Քերականություն

1. Բայի սեռ
Նշե՛լ բայերի սեռը՝ վազել, հարգվել, հիանալ, ուտել, կանչել, բացվել, նկատել, բարձրանալ, կատակել, օրորվել, ծանոթանալ:

Ներգործական - ուտել, կանչել, նկատել
Կրավորական - հարգվել, բացվել, օրորվել
Չեզոք - վազել, հիանալ, բարձրանալ, կատակել, ծանոթանալ

2. Գրե՛լ ներգործական, չեզոք, կրավորական սեռի 5-ական բայ:

Ներգործական - տեսնել, նկարել, մոտեցնել, իմանալ, հիացնել
Կրավորական - հնձվել, մոտեցվել, հնձվել, ասվել, տարվել
Չեզոք - նայել, հարձակվել, խելագարվել, այրվել, լվացվել

Monday, May 10, 2021

Ո՞վ չի նշում Սուրբ Ծնունդը։ Թարգմանություն

Սուրբ Ծնունդն ամենահայտնի տոներից մեկն է։ Տարօրինակ է, բայց ոչ բոլորն են նշում այս հրաշալի տոնը։ Դա կախված է ժողովրդի կրոնից և մշակույթից։ Եվ այսպես, ո՞վ չի նշում այս տոնը։

Նախ և առաջ, սա կրոնական տոն է։ Քրիստոնյաները նշում են Քրիստոսի ծնունդը։ Այդ պատճառով ոչ քրիստոնյաներն ու ոչ հավատացյալներն այդ օրը տոնական տրամադրություն չունեն։

Բացի այդ, շատ մարդիկ հրաժարվում են մասնակցել Սուրբ Ծննդին, համարելով, որ այս տոնը դարձել է չափից ավելի արևտրական։ Ճիշտ է, դեկտեմբերին խանութները լիքն են Սուրբ Ծննդյան իրերով։ Մարդիկ շատ գումար են ծախսում, որպեսզի լավ ժամանակ անցկացնեն իրենց ընկերների, ընտանիքի և բարեկամների հետ։ Մեծամասնությունը պատրաստ է գումար վատնել փոքր, անպետք նվերների վրա։ Ակնհայտ է, որ նրանք Սուրբ Ծնունդը նշում են, որովհետև դա ընտանեկան երեկույթ է, և միասին հավաքվելու հիասքանչ առիթ։

Այնուամենայնիվ, տոնի այս զվարճալի և առևտրային կողմը գրավիչ է որոշ երկրների համար, օրինակ՝ Չինաստանի։ Նրանք Սուրբ Ծնունդը նշում են մի քանի տարիների ընթացքում։ Չնայած այս տոնը նրանց մշակույթին չի պատկանում։

Շատ երկրներում կարելի է տեսնել նույն ավանդույթները։ Ընտանիքները զարդարում են եղևնին, պատրաստում տոնական ընթրիք և սպասում նվերներով Սանտա Կլաուսին։ Բայց ամեն երկիրն իր յուրահատկություններն ունի։ Ամն-ում տապակած եգիպտացորենից կախազարդեր են, Շվեդիայում՝ ծղոտե այծեր։

Կան մարդիկ, որ չեն նշում Սուրբ Ծնունդը, բայց երկու միլիարդ մարդ, ինչը համարյա աշխարհի ամեն երրորդ մարդն է, նշում են այդ տոնը։ Այս տարի դա նորից կկատարվի, և սա էլ իր հրաշքն ունի։

Երաժշտություն։ Թարգմանություն

Ո՞վ չի սիրում երաժշտություն։ Ինչ տրամադրություն էլ ունենանք՝ լավ թե վատ, ժամանակ առ ժամանակ միացնում ենք մեր սիրելի երգը։ Եվ դա, իր հերթին, մեզ հանգստացնում, կամ վշտացնում է։
Առանց երաժշտության կյանքը ձանձրալի կլիներ։ Յուրաքանչյուր ոք ամբողջ աշխարհում անտարբեր չէ երաժշտությանը։ Ամենահայտնի ժանրերն են՝ ռոքը, ռեպը, փոփը, տեխնոն, շանսոնը, հիպ-հոպը և այլն։ Կան այլ՝ շատ յուրահատուկ ժանրեր։ Օրինակ՝ ժողովրդական երաժշտություն, դասական երաժշտություն, հոգևոր երաժշտություն, ինչպես նաև շատ հետաքրքիր ժանրեր՝ ինչպես բլյուզն ու ջազը։
Դուք նկատե՞լ եք, որ մարդիկ, ում երաժշտական ճաշակը համընկնում է ձերի հետ, շատ ավելի արագ են ձեր հետ լեզու գտնում, քան նրանք, ում ճաշակը շատ տարբերվում է ձերից։ Շատերը հավատում են, որ երաժշտությունը հոգու առաջին և գլխավոր մասն է։ Հավանական է, որ դա իսկապես այդպես է։

Sunday, May 9, 2021

Reported speech

Change the direct speech into reported speech.
1. “I take my little sister to school every day,” Anthony said.
    Anthony said that he took his little sister to school every day.
2. “You may take my textbook,” Nonna said.
    Nonna said I might take her textbook.
3. “They are playing in the gym now,” Nick said.
    Nick said that they were playing in the gym at the moment.
4. “I don’t like chocolate,” Mary said.
    Mary said she didn't like chocolate.
5. “My sister is ready to go” Helen said.
    Helen said that her sister was ready to go.
6. “My mother usually goes shopping on Saturday,” the girl said.
    The girl said that her mother usually went shopping on Saturday.
7. “The birds build their nests among the trees,” the teacher said.
    The teacher said that the birds built their nests among the trees.
8. “I am not married,” Jimmy said.
    Jimmy said he was not married.
9. “I can't read these books. I don’t like them,” Petra said.
    Petra said she couldn't read those books. She didn't like them.

Example: Do you sleep well?
— The doctor asked me if I slept well.

1. Is anything wrong with you?
    The doctor asked me if anything was wrong with me.
2. Do you sometimes have headaches?
    The doctor asked me if I had headaches sometimes.
3. Are you taking any medicine now?
    The doctor asked me if I was taking any medicine that time.
4. Do you spend much time out-of-doors?
    The doctor asked me if I spent much time out-of-doors.
5. Do you do sports?
    The doctor asked me if I did sports.
6. Have you a good appetite?
    The doctor asked me if I had a good appetite.
7. Do you usually go to bed late?
    The doctor asked me if I usually went to bed late.
8. Will you follow my advice?
    The doctor asked me if I would follow his advice.

Example: How long have you studied at this school?
— He asked me how long I had studied at that school.

1. What do you like about your school?
    She asked me what I liked about my school.
2. What school activity did you have last?
    He asked me what school activity I had had last.
3. What good habits have you formed at school?
    They asked me what good habits I had formed at school.
4. What is your favorite subject?
    She asked me what my favorite subject was.
5. What is more important for you at school?
    They asked me what was more important for me at school.
6. How often do you go on school trips?
    He asked me how often I went on school trips.
7. What is your school record?
    They asked me what my school record was.

Example: Feed the cat.
She told me to feed the cat.


1. Come home straight after school.
    They told me to come home after school.
2. Warm up your dinner.
    She told me to warm up my dinner.
3. Wash up the dishes after the dinner.
    He told me to wash up the dishes after the dinner.
4. Buy bread, milk and sugar.
    I told him to buy bread, milk and sugar.
5. Start doing your homework before I come.
    She told me to start doing my homework before she comes.
6. Take the dog for a walk.
    He told me to take the dog for a walk.
7. Clean your room.
    They told me to clean my room.
8. Wait for me at home.
    She told me to wait for her at home.

Don’t be late for the lesson.
— She told us not to be late for the lesson


1. Don’t stay outside after the bell comes.
    They told me not to stay outside after the bell comes.
2. Don’t run along the corridor.
    She told us not to run along the corridor.
3. Don’t make noise.
    I told him not to make noise.
4. Don’t look into your neighbor’s exercise-book.
    The teacher told me not to look into my neighbor's exercise-book.
5. Don’t lie on your desk.
    He told the girl not to lie on her desk.
6. Don’t ask me silly questions.
    She told me not to ask her silly questions.
7. Don’t waste time at the lesson.
    They told him not to waste time at the lessons.
8. Listen to me attentively.
    He told me to listen to her attentively.
9. Write down the rule into your exercise-books.
    She told us to write down the rule into our exercise-books.
10. Get down to work.
    They told me to get down to work.

Shops I like to go

I don't usually go to shops, and I can't say I like shopping. But I do like music shops, even though I'm not able to buy anything there. I'm fond of music, and I'd like to learn to play all that instruments.
In music shops, you can see so many various musical instruments. You can examine them. You can play them; you can hear how they sound; you can discover how they are played and decide if you want to play them or not. In my opinion, it is exciting and valuable so that I can name music shops my favorite.

Thursday, May 6, 2021

Վիլյամ Սարոյան։ Դաշնամուր։ Վերլուծություն

Կարդացի Վիլյամ Սարոյանի "Դաշնամուր" պատմվածքը։ Հետաքրքիր է ներկայացված աղքատությունը. տղան՝ աղքատ լինելով մտածում է ոչ թե գոյատևելու դժվարությունների, այլ դաշնամուր չունենալու մասին։
Չեմ պատկերացնում կյանքս առանց երաժշտության։ Ամեն վայրկյան գլխումս մի երգ գլորվում է, անընդհատ ինչ-որ երաժշտություն եմ երգում քթիս տակ։ Երբ երաժշտական դպրոց էի հաճախում, տանել չէի կարողանում այդ ամենը, բայց ստիպված էի մասնակցել դասերին։ Արդեն երկու տարի է, ինչ ավարտել եմ այդ դպրոցը, և արդեն երկու տարի է, ինչ ամեն օր խնդրում եմ ծնողներիս ինձ նորից այնտեղ տանել։ Չնայած այդ բոլոր անհետաքրքիր և, կարծես, անդադար դասերին, ես ուզում եմ վերադառնալ դպրոց, քանի որ զգում եմ, ինչքան քիչ ժամանակ եմ ընձեռում երաժշտությանը ավարտելուց հետո։

Wednesday, April 28, 2021

Նահապետ Քուչակ

    Նահապետ Քուչակի մասին քիչ բան է պահպանվել, նրա ինքնությունը պարուրված է անորոշությամբ։ Քուչակի թոռան մի հիշատակարանից՝ գրված 1637 թվականին, պարզվում է, որ իր պապը եղել է աշուղ Նահապետ Քուչակը և իր գործի մեջ եղել է վարպետ։ Երկար ժամանակ պահպանվել է Նահապետ Քուչակի տապանաքարը իր ծննդավայր Խառակոնիս գյուղի Սուրբ Թեոդորոս վանքի բակում, ինչից պարզվում է, որ նա մահացել է 1592 թվականին։
    Գերեզմանաքարի գրությունն ամբողջությամբ այս է. «Սա արև Քուչակ թվ ՌԽԱ ձղ Քս»։ «Արև Քուչակ» արտահայտությունը պետք է նշանակի կենսատու աղբյուր, արև ու ջերմություն պարգևող։ ՌԽԱ = 1041 + 551 = 1592 (մահվան թվականը)։ «ձղ Քս»-ը ուղղակի վերծանությամբ պետք է նշանակի՝ ձ = 80, ղ = 90, Քս = Քրիստոս։ Այսինքն՝ 80-90 տարեկանում հանգավ ի տեր։
    Հայտնի է նաև, որ նրա գերեզմանը եղել է ուխտատեղի։ Եթե Քուչակն անհայտ կամ պատահական մեկը լիներ, նրա գերեզմանը ժողովուրդը չէր սրբացնի։
    Նահապետ Քուչակը ժամանակին հայտնի է եղել Չիչակ անունով։
    Քուչակի անունը 16-րդ դարի տաղերգուների շարքում առաջինը հիշատակել է Ղևոնդ Ալիշանը։ Այնուհետև նրա անունը շրջանառության մեջ է դրել Վարագա վանքի միաբան, վարդապետ Արիստակես Տեվկանցն իր կազմած «Հայերգ» (1882) ժողովածուի մեջ։ Իր հրատարակած հայրենների շարքի կապակցությամբ նա գրում է, թե դա մականունով Քուչակ, ծնունդով խառակոնիսցի «Նահապետ վարպետ»-ինն է։ Այստեղ զետեղված են գործեր՝ վերցված 1583 թվականի մի ձեռագրից։
    Բանաստեղծություններից մեկի մեջ կան այսպիսի տողեր.
Ես Քուչակն եմ վանեցի
Ի գեղէն Խառակոնիսայ.
Լցեր եմ հարիւր տարին,
Էլ չի գար մտքիկս ի վերայ...
    Ենթադրվում է , որ սա Նահապետ Քուչակն է, որ ծնվել է Վանի Խառակոնիս գյուղում և ապրել է այնքան երկար, որ արդեն թուլացել է հիշողությունը։ Ըստ ավանդության՝ Քուչակն իր խաղերով հիվանդների էր ապաքինում, վերք էր բուժում, թախիծ էր փարատում։ Իր երգերով նա բուժել է սուլթանի կնոջը և գյուղում եկեղեցի է կառուցել։ Որպես աշուղ ոչ միայն հորինել է հայրեններ, այլև ստեղծել է դրանց երաժշտությունը, ինքն էլ կատարել է իր երգերը և ունեցել ունկնդիրների լայն շրջանակ։ Հայրեններ հորինել է նաև թուրքերեն, և նրա համբավը հասել է մինչև Կոստանդնուպոլիս։
    Քուչակի հայրենները  պահպանվել են ոչ միայն գրավոր, այլև բանավոր. սերնդեսերունդ դրանք փոխանցել են աշուղները և հետո է միայն գրի առնվել։
    Քուչակի անունով հայտնի հայրեններն ունեն խորապես անհատական դրոշմ, այնպես որ դրանք ժողովրդական լինել չեն կարող։ Այդ հայրենների հեղինակը որոշակի անհատն է, ով միաժամանակ և՛ հայրենների հեղինակն ՝, և՛ աշուղ է ու սիրահար։
    Հայրենները Քուչակին պատկանելու վերաբերյալ կան տարբեր վկայություններ՝ 1892 թ. բանասեր Կարապետ Կոստանյանը գրել ՝, ոչ Նահապետ Քուչակը ժողովրդական երգերից առած կտորների ժողովող է, ոչ թե հեղինակ։ Արշակ Չոպանյանը 1902-ին այն կարծիքի էր, որ դրանք «Քուչակի անձնական ստեղծագործությունն են»։ 1940-ին Չոպանյանը վերանայեց իր տեսակետը և հայրենները համարեց «վերագրված Նահապետ Քուչակ վարպետ աշուղին»։ Մանուկ Աբեղյանը նշում է, որ հայտնի ձեռագրերից ոչ մեկը չի տալիս Նահապետ Քուչակի անունը և կասկածի է ենթարկում Տեվկանցի տեսակետը։ Պարույր Սևակն իր հերթին «Հայրենի կարգավ» (1957) գրքի  գրախոսության մեջ ընդունել է Քուչակի՝ հայրենների հեղինակ լինելու հանգամանքը, իսկ «Սայաթ-Նովա» (1963) մենագրության մեջ՝ ժխտել։

Նահապետ Քուչակի Մասին
    Քուչակ Նահապետն ու Սայաթ-Նովան եթե երգում իրենց սերն ու սիրուհին, երգում են ամբողջ աշխարհի առաջ, եթե դիմում են իրենց յարին՝ պատմելու նրա սերն ու գեղեցկությունը, խոսում են լուրջ ու հանդիսավոր, ժամանակներին ու ժողովուրդներին ի լուր։ Խոր գիտեն, որ իրենք հասարակ մահկանացուներ չեն։
Հովհաննես Թումանյան

    Ով էլ լինի պատմական Նահապետ Քուչակը և որ տարիներին էլ ապրած լինի, նրա տաղերը մնում են որպես հայ քնարերգության ամենագեղեցիկ մարգարիտներ։ Միջնադարյան բոլոր քնարերգուների մեջ Քուչակն առանձնանում է իր անմիջականությամբ և ներշնչանքի բնականությամբ։
Վալերի Բրյուսով, ռուս բանաստեղծ

    Գաղափարի մեջ կ'ընտրեմ Պայրընը կամ Նիցցեն [Նիցշե], բայց արվեստին մեջ կը նախընտրեմ Քուչակը։
Դանիել Վարուժան

    Հետազոտողների  մեջ ժամանակ առ ժամանակ ցանկություն է առաջանում հզոր հեղինակներից մեկի ստեղծագործությունը վերագրել ուրիշներին։ Այդպես վարվեցին Հոմերոսի հետ։ Այդպես վարվեցին նաև Շեքսպիրի հետ։ Բայց... դա մեկ մարդ է, սակայն ուժեղ մարդ, մեկ ձայն է, սակայն հզոր ձայն, ոչ երգչախումբ։ Ես ասում եմ՝ չեմ հավատում, թե մի քանի աշուղ են։ Դա մեկ Նահապետ է։
Լև Օզերով, ռուս բանաստեղծ է քննադատ

    Նահապետ Քուչակի «Հարյուր ու մեկ հայրեն»-ը դարձել է իմ սեղանի գիրքը։ Այն իմ գրադարանում դրված է անտիկ քնարերգուներ Սաֆոյի, Կատուլլուսի, Հորացիուսի, Օվիդիուսի գրքերի կողքին։ Ինչո՞ւ։ Շատ պարզ. ես մի տեսակ կարոտում եմ իսկականին, բնականին, մարդկայինին։
Էդուարդաս Մեժելայտիս, լիտվացի բանաստեղծ